BULLYING

Bullying-a labur esanda, ikasleen artean beldutzea eta tratu txarrak ematea da.
Pertsona baten bizitza ifernu bihurtzea, ikastetxe guztietan ahulenen kontra etengabe jotzen zuen harroputza egotea, edota ia arlo guztietan ezberdina izateak ekartzen duen diskriminazioa ohiko egoerak dira eta askotan ikustezin bihurtzen zaizkigu.

Hala ere, portaera erasokor eta diskriminatzaile hauek oso ondorio larriak dituzte, bai jasaten dituztenengan eta baita eragiten dituztenengan ere, eta are gehiago adin txikikoak direnean, ondorio horiek bizitza osoan nabaritzen baitira.
Bullynga egoteko hurrrengo pausoak eman behar dira:
- Biktima bat egon behar da eta honeri erasotzaile bat oldartu behar dio.
- Bien arteko indarren artean desoreka bat egoten da.
- Behin eta berriro eta denbora luzean zehar akzio erasokorrak egotea.

Eskolako jazarpenean mota desberdinak daude:
a) Fisikoa: bultzakadak, ostikadak, hanka egitea...
b) Fisikoa ez dena: Alde batetik, irainak, telefono deiak, errumore faltsuak.., eta bestetik, alde batera uztea, gestu txarrak, mesprexua...

Bullyingaren edozein kasutan hiru partehartzaile egoten dira. Alde batetik, akosatzailea dugu, normalean fisikoki indartsuagoak direnak, antisozialak eta enpatiarik ez besteekiko.Hiru motatazkoa izan daiteke:
- Argia: Taldearen nagusia dena, bestei agintzen diena.
- Adimen gutxikoa: Autoestima nahiko baxua du eta biktimari zuzenki beldurtzen duena.
- Biktima-erasotzailea: Bera baino gazteagoak direnei erasotzen duen pertsona eta bera aldi berean besteengatik (ikaskideak, familia...)atakatua izaten da.

Bestetik, biktima dago eta bi mota daude:
- Pasiboa: Fisikoki ahula eta suguritate falta duena. Normalean, beheraldiak jazaten ditu, barnerakoia da eta lagunik gabe egoten da.
-Zirikatzailea: Bere izaera nahiko jasan ezina izaten da eta bere erantzunak gogorrak izaten dira.

Azkenego partehartzailea, ikuslea da. Hau, akosatzailearen gogorgarria; modu zuzenean ez dute parte hartze baina han egoten dira, askeak edo neutralak; ez dute parte hartu nahi eta aldezkariak; biktimaren alde egoten direnak.

Bullyingaren deskripzio labur bat egin ondoren eskolan egoera hau nola antzeman ahal den ikusiko dugu. Horrela, ekiditu ahal izateko.Buktima hurrengo ezaugarriak izango ditu:
-Eskolara ez joatea.
-Eskolako notetan beherakada bat somatzea.
-Apatia edo tristura.
-Lan taldeetan ikasle batek aukeratuta ez dagoela ikusterakoan.
-Bakardadea, beste ikasleekin harremanetan jartzen ez dela ikustea.
-Barreak edo esamesan egotea ikasle horrek hitzegiten duenean.
-Golpeekin edo zauriekin patiotik bueltatzen dela ikustean.
-Klasean parte hartzerakoan urduri jartzen bada.
-Izaten dituen eztabaidak beti ikasle berdinekin izaten bada.

Erasotzailearen izaera berriz, honako ezaugarriak ditu:
-Arauak ez betetzea.
-Besteak zirikatzea.
-Izaera erasotzailea izatea.
-Harroa eta menperatzaile izatea ikasleekiko.
-Bakarmena ez eskatzea, beraien izaeraren erantzukizuna ez onartzea.
-Beraien izaeraz harro egotea.

Ikusten dugunez, arazo hau ez da erraza antzematea ezta honen kontra jokatzea horregatik laguntza behar baduzue web orri honetan aurkitu ahal duzue.

Dislexia

Eskolan arazoak dituzten umeen gurasoek arduratzea normal da. Ardura hori, Eskolan gainbehera bat egoteagatik edo gauza askorengatik izan daiteke, baina sortzen diren arazoetatik bat dislexia edo adimenaren defizita da.
Arazo hau duten umeek, normalean, hasieran, ume argiak izaten dira. Beraien portaera etxean, egokia izaten da. Baina klasea aurrera doan heinean pixkanaka atzeratutak geratzen diren umeak izaten dira.
Gainera, ume batzuek geldi egoteko zailtasunak dituzte. Adimenaren defizita %15 umei gertatzen zaie.
Ikusi egin da arazo honen eragilea sistema nerbiosoan zailtasun bat edukitzean ematen dela.

Honen aurrean, tratamendu dago eta ez da arazo serioa baldin eta denborarekin hartzen baldin bada. Gurasoek zein irakasleek ezagutu behar dituzte zeintzuk diren arazo honen ezaugarriak:
- Adi egoterakoan zailtasunak izatea.
- Momentuan esandakoa gogoratzeko zailtsasunak izatea.
- Eskolan beherakadak izatea, gehienetan irakurmen, idazmen eta matematika arloetan.
- Zailtasunak izatea ezkerra eta eskuma ezberdintzerakoan. Adibidez 25 eta 52 nahastea edo b eta d.
- Koordinatzerakoan, arazoak izatea (ibiltzerakoan,kiroletan...)
- Eskolako notak, liburuak, materiala...apropox galtzea.
- Denboraren kontzeptuak ezin ditu ikasi, gaur, atzo eta bihar nahasten ditu.

Arazo honen aurrean artu ahal dugun erantzuna:
- Umeari berarekiko interesa dugula adieraztea, berak irakasleen erantzunen aurrean intseguritatea bait dauka.
- Ebaluazioan, umearen hasierako mailarekin egin behar dugu konparaketa, ez beste -umeekin.Gai batzuetan, laguntza gehiago behar du eta eman behar diogu.
- Ahal den neurrian banakako arreta eman behar zaio, berak jakitea ulertzen ez duenaren aurrean galdetu ahal duela.
- Askotan ariketak ez ditu ulertuko eta ulertzen dituela ikusi behar dugu. Gaia zatitan banandu eta pausoz pauso azalduz joan.
- Berria den informazioa behin eta berriro errepikatu.
- Teknika berri baten aurrean praktika gehiago behar du.
- Laguntza behar du kontzeptu berriak lehenengoko esperientzekin erlazionatzeko
- Denbora eman behar zaio, pentsatzeko, lana bukatzeko...
- Irakurtzerakoan, bere mailako liburuak irakurri behar ditu
- Testu idatzi baten aurrean, errore guztiak ez dira azpimarratu behar. Bakarrik, momentuan latzen ari garenak.
- Posible bada ahozko azterketak egitea.
- Beste ikasleak baino asko gehiago nekatzen da, beraz, etxeko lanak egitea gehiago kostatzen zaie, laburragoak jarriko diegu.
- Ezinbestekoa da lan ona goranztea umea motibatzeko.
- Klasean parte hartzeko aukerak eman behar zaio. Altuan irakurri ez badu nahi ez dugu behartu behar.
- Ikasteko aukera ematea baliabide didaktiko ezberdinekin, berarentzako lagungarriak izan ahal direnak.

Oso garrantzitsua da edozen irakasle dislexiari buruzko oinarrizko kontzeptu batzuk edukitzea. Modu honetan eskolako arazo asko ekidituko genituzkelako.